Выпускнікам

УСТАНОВЫ АДУКАЦЫІ ГРОДЗЕНСКОЙ ВОБЛАСЦІ, ЯКІЯ ЗАБЯСПЕЧВАЮЦЬ АТРЫМАННЕ ПРАФЕСІЯНАЛЬНА-ТЭХНІЧНАЙ АДУКАЦЫІ АСОБАМІ З ІНТЭЛЕКТУАЛЬНАЙ НЕДАСТАТКОВАСЦЮ

Назва ўстановы, адрас, тэлефон.	Тэрмін навучання	Прафесіі
УА «Гродзенскі дзяржаўны прафесіянальна-тэхнічны каледж бытавога абслугоўвання насельніцтва» 230009, г. Гродна,вул. Сухамбаева, 3; тэл. (0152) 43 44 18, тэл/факс 43 35 59.	1 год 10 месяцаў	Швачка Зборшчык абутку
УА «Гродзенскі дзяржаўны прафесіянальна-тэхнічны каледж каммунальнай гаспадаркі» 230023, г. Гродна, вул. Васілька, 31; тэл. (0152) 74 43 75, тэл/факс 74 43 74.	1 год 10 месяцаў	Рабочы зялёнага будаўніцтва, кветкавод
УА «Іўеўскі дзяржаўны сельскагаспадарчы прафесіянальны ліцэй» 231337, Гродзенская вобласць, г. Іўе, вул. Маладзёжная, д.4; тэл. (01595) 22 1 36, тэл\факс 22 2 66.	1 год 10 месяцаў	Маляр; штукатур
УА «Скідзельскі дзяржаўны сельскагаспадарчы прафесіянальны  ліцэй» 231761, Гродзенская вобл., г. Скідзель, вул. Кастрычніцкая, 40;тэл. (0152) 975 147, тэл/факс 975 493.	1 год 10 месяцаў	Садавод; агароднік
УА «Гродзенскі дзяржаўны прафесіянальны ліцэй будаўнікоў № 1» 230010, г.Гродна, пр-т Я.Купалы, 18; тэл. (0152) 54 37 13, 56 97 62, 56 82 51.	1 год 10 месяцаў	Штукатур; маляр; дарожны рабочы
УА «Воранаўскі дзяржаўны прафесіянальна-тэхнічны каледж сельскагаспадарчай вытворчасці» 231391, Гродзенская вобл., г.п. Воранава, вул. Савецкая, 103; тэл. (01594) 2 14 84.	1 год 10 месяцаў	Штукатур; маляр
УА «Слонімскі дзяржаўны прафесіянальна-тэхнічны каледж сельскагаспадарчай вытворчасці» 231800  Гродзенская вобл.,г.Слонім, вул. Брэсцкая, 157; тэл: 8(01562) 5-93-70,5-93-08; тэл/факс: 8(01562) 5-93-08	2 года	Маляр

Апісанне  прафесій, якія могуць атрымоўваць асобы з інтэлектуальнай недастатковасцю

СадАвод

Плады і ягады садовых раслін утрымліваюць карысныя для арганізма чалавека рэчывы і таму адыгрываюць важную ролю ў папярэджанні захворванняў, а некаторыя з іх з'яўляюцца лекавымі. 

Пладовыя дрэвы і кусты выкарыстоўваюцца для азелянення гарадоў, паркаў, дарог, ачышчэння паветра, з'яўляюцца добрымі меданосамі. Багатыя ўраджаі пладоў, ягад, павелічэнне зялёнай масы пладовых раслін, а адпаведна, паляпшэнне здароўя людзей - усё гэта з'яўляецца асноўнай задачай садаводаў.

Садавод выконвае работы па закладцы гадавальніка саджанцаў і пладовага саду, з дапамогай машын падрыхтоўвае і ўносіць у глебу ўгнаенні падрыхтоўвае насенне пладовых культур да сяўбы. Вырошчвае саджанцы пладовых, ягадных і дэкаратыўных культур, пакуе іх для транспарціроўкі. Выконвае работы па догляду за садам, капае, рыхліць зямлю, выдаляе пустазелле, абразае кроны, лечыць раны, палівае расліны, здымае ўраджай пладоў і ягад, ажыццяўляе іх сарціроўку і ўпакоўку, закладвае на захоўванне, ажыццяўляе першасную апрацоўку.

Важныя якасці

Прафесія садавода шматгранная. З аднаго боку, яму даводзіцца выконваць работы, якія патрабуюць фізічных намаганняў, з другога боку, дзейнасць садавода творчая, бо патрабуе назіральнасці, мыслення, ўмення кіравацца навуковымі ведамі аб з'явах і працэсах, якія адбываюцца ў раслінных арганізмах.

Прадстаўнікі гэтай прафесіі павінны любіць прыроду, быць цярплівымі, настойлівымі і дальнабачнымі, часам самаадданымі, бо даглядаць за раслінамі даводзіцца не лічачыся з умовамі надвор'я.

Працоўнае месца 

Садавод можа працаваць у садах, гадавальніках, на плантацыі ягаднікаў, у калгасах, саўгасах і іншых спецыялізаваных сельскагаспадарчых прадпрыемствах.

 АГАРОДНІК.

Агароднік - спецыяліст па агародніцтву. 

Агародніцтва - адна з найважнейшых галін сельскай гаспадаркі, т. я. гародніна мае вялікае значэнне ў харчаванні чалавека. Агароднікі дапамагаюць людзям падтрымліваць і захоўваць сваё здароўе. 

Праца на агародзе, на паветры з'яўляецца лепшым месцам актыўнага адпачынку. Яна спрыяе ўмацаванню здароўя, здымае нервовае напружанне, паляпшае настрой, развівае любоў да прыроды. 

Вынікі дзейнасці агародніка залежаць ад тэмпературы паветра і глебы, асвятлення, паступлення вады, пажыўных рэчываў, а таксама ад мікрабіялагічных працэсаў у глебе, выдалення пустазелля, шкоднікаў і хвароб раслін. Асноўны вынік працы агародніка - разнастайная і дабраякасная гародніна.

Веды і ўменні 

Агароднік павінен ведаць характарыстыкі і капрызы, біялогію і фізіялогію раслін, асаблівасці асноўных агароднінных культур, комплекс умоў, якія ўплываюць на рост і развіццё. 

У працы майстра-агародніка ёсць творчыя бок, які патрабуе ўмення прадбачыць ўплыў розных складаных умоў на развіццё раслін і аператыўна рэагаваць на іх.

Важныя якасці 

У агародніка павінны быць спрытныя рукі, каб пры праполцы, фарміраванні раслін не пашкодзіць яшчэ слабенькія расткі. Больш паспяхова ў агародніцтве працуюць тыя людзі, якіх адрознівае любоў да прыроды, здольнасць адзначыць самыя нязначныя змены ў жыцці раслін, уменне цярпліва і раўнамерна выконваць сваю працу. 

Праца агароднінка, як і ўсякая іншая праца ў сельскай гаспадарцы, патрабуе фізічных намаганняў. Трэба рыхліць глебу, праполваць пасадкі, падсыпаць грунт, працаваць з угнаеннямі, падрыхтоўваць насенне агароднінных культур да сяўбы і высейваюць іх агародніннымі сеялкамі або ўручную, вапнаваць глебу, збіраць ўраджай, падвозіць гародніну да месца захоўвання, ўкладваць, падрыхтоўваць да першаснай апрацоўкі і захоўвання. 

 Медыцынскія супрацьпаказанні: 

Праца не рэкамендуецца людзям, якія маюць парушэнні функцый апорна-рухальнага апарата, варыкознае пашырэнне вен, хваробы суставаў, якія абмяжоўваюць рух людзям, якія пакутуюць ад частых прастудных захворванняў. 

Працоўнае месца 

Агароднікі працуюць у сельскагаспадарчай вытворчасці як ва ўмовах адкрытага грунту - у вяснова-летні перыяд, так і ва ўмовах абароненага (парнікі, цяпліцы) - у зімовы перыяд. 

Дзе вучаць 

Падрыхтоўка агароднікаў ажыццяўляецца ў сельскагаспадарчых прафтэхустановах і непасрэдна ў гаспадарках. 

Роднасныя прафесіі 
Кветкавод, садавод, плодаагароднік.

          Маляр-ТЫНКОЎШЧЫК

Асаблівасці прафесіі

      І афарбоўка, і тынкоўка адносяцца да аздабляльных работ. 

      Маляр афарбоўвае любыя паверхні, якія маюць патрэбу ў афарбоўцы, – сцены, падлогі ў будынку, газавыя трубы, агароджы, мэблю і інш. Ён наносіць фарбу на ўжо падрыхтаваную паверхню, а калі ёсць невялікія дэфекты, сам іх выпраўляе: зачышчае сляды старой фарбы, апрацоўвае шпаклёўкай няроўнасці і г.д. Але калі патрэбна больш грунтоўная падрыхтоўка паверхні, ёю займаецца тынкоўшчык. 

     Тынкоўка – гэта выраўноўванне і дэкарыраванне паверхняў з дапамогай спецыяльных сумясей. Аздабляльныя работы ў толькі што пабудаваным будынку пачынаюцца з тынкоўкі. А працу маляра можна назваць завяршальным этапам аздаблення, калі будынак набывае свой колер і глянец. 

     Праца маляра і тынкоўшчыка цесна звязаныя паміж сабой, таму іх часта праводзіць адзін і той жа спецыяліст – маляр-тынкоўшчык. 

Тынкоўка наносіцца і разраўноўваецца спецыяльнымі прыстасаваннямі: кельняй, тынкавай таркай, правілам і г. д. Сучасныя тынкоўшчыкі выкарыстоўваюць таксама пнеўматычныя прыстасаванні для нанясення раствора. 

       Маляр афарбоўвае паверхні з дапамогай пэндзляў, валікаў, фарбапульта і інш. інструментаў. Калі сцены неабходна абклеіць шпалерамі, ўжываюць спецыяльны клей, пэндзаль і валікі, часам – спецыяльныя пераносныя сталы для наразання шпалер. 

      Усё большую папулярнасць набывае дэкаратыўная тынкоўка, якая патрабуе асаблівых навыкаў і веданне спецыяльных матэрыялаў. Гэта яшчэ больш збліжае работу тынкоўшчыка і маляра. 

        У працы тынкоўшчыка і маляра знаходзяць адлюстраванне многія сучасныя тэхналогіі. Новыя матэрыялы адкрываюць прастор для новых дызайнерскіх ідэй. Таму кваліфікаваны маляр-тынкоўшчык заўсёды запатрабаваны.  

         Асобная разнавіднасць прафесіі маляра – аўтамабільны маляр. Ён займаецца выключна афарбоўкай аўтамабіляў і працуе з дапамогай распыляльнікаў. 

           Мінусы прафесіі 

          Праца з любой фарбай выклікае рэакцыю арганізма на хімічны склад. Таму маляру варта працаваць у рэспіратары. Аднак, калі маляр, які пакрывае сцены ў пад'ездзе водаэмульсійнай фарбай яшчэ можа парушыць гэта правіла, то аўтамабільны маляр без сродкаў абароны не працуе. Акрамя рэспіратара ён апранае яшчэ і ахоўныя акуляры, так як эмалі для афарбоўкі машын вельмі атрутныя. 

           Важныя якасці 

           Для маляра і маляра-тынкоўшчыка важна мець добры вокамер, тонкае ўспрыманне колеру, добрую каардынацыю рухаў, акуратнасць, ўважлівасць. Паколькі маляру-тынкоўшчыку даводзіцца працаваць на вышыні, то схільнасць да галавакружэння, страх вышыні з'яўляюцца перашкодамі да гэтай працы. Таксама гэтая прафесія проціпаказана пры захворваннях органаў дыхання, апорна-рухальнага апарата, сардэчна-сасудзістай сістэмы, нервовай сістэмы, алергіях, схільнасці да прастудаў. 

           Веды і навыкі 

          І маляр, і маляр-тынкоўшчык, і аўтамабільны маляр павінны добра ведаць ўласцівасці матэрыялаў, з якімі яны працуюць, умець карыстацца інструментамі і валодаць тэхналогіямі падрыхтоўкі паверхні і нанясення аздабляльных матэрыялаў, фарбы. 

          Працоўнае месца 

          Маляры і маляры-тынкоўшчыкі працуюць у будаўнічых арганізацыях, рамонтна-будаўнічых і жыллёва-камунальных упраўленнях, а таксама ў дызайнерскіх бюро. Аўтамабільныя маляры працуюць на аўтамабільных заводах і ў аўтасэрвісах. 

         Дзе вучаць 

         Каб стаць маляром (маляром-тынкоўшчыкам) трэба скончыць каледж або ліцэй па спецыяльнасцях: «маляр будаўнічы», «маляр-тынкоўшчык». 

       

РабочЫ зЯлЁнАгА будаўніцтва; 

кветкавод

Рабочы зялёнага будаўніцтва і кветкавод – гэта работнікі, якія выконваюць работы па вырошчванні пасадачнага матэрыялу кветкавых і дэкаратыўных драўняна-хмызняковых раслін, па будаўніцтве і ўтрыманні аб'ектаў зялёнай гаспадаркі, газонаў і насаджэнняў. Рабочы зялёнага будаўніцтва і кветкавод з дапамогай ручнога інструмента, сродкаў малой механізацыі і спецыяльных прыстасаванняў выконвае работы па закладцы і догляду за аб'ектамі зялёнай гаспадаркі, кветкава-дэкаратыўнымі кампазіцыямі, газонамі, спартыўнымі пляцоўкамі, кветкава-дэкаратыўнымі і драўнінна-хмызняковымі раслінамі, малымі архітэктурнымі формамі. 
Веды і ўменні 
Рабочы зялёнага будаўніцтва і кветкавод павінен умець: 
· Выконваць работы па добраўпарадкаванні сквераў, газонаў і доглядзе зялёных насаджэнняў. 
· Ажыццяўляць розныя прыёмы апрацоўкі глебы. 
· Пакаваць і распакоўваць расліны і іншыя грузы рознымі спосабамі, выконваць іх пагрузку, разгрузку, кладку і транспарціроўку. 
· Падрыхтоўваць пасяўны і пасадачны матэрыял да сяўбы. 
· Сеяць насенне, пікіраваць сеянцы, саджаць расліны. 
· Ажыццяўляць догляд за раслінамі (паліў, прарэджванне, рыхленне глебы, праполка, барацьба з хваробамі і шкоднікамі). 
· Выкопваць расліны і выбіраць іх з глебы. 
Прафесійна значныя якасці 
Для рабочага зялёнага будаўніцтва і кветкавода важныя дакладныя і скаардынаваныя рухі рук, пальцаў, рухомасць і сіла пэндзляў, захаванне працаздольнасці на працягу доўгага часу, здольнасць хутка і дакладна маніпуляваць дробнымі прадметамі (насеннем, сеянцамі, інэртнымі матэрыяламі), высокая трываласць спінна-плечавой мышцаў. 
Медыцынскія супрацьпаказанні 
Здольнасць займацца гэтымі прафесіямі вызначаецца медыцынскай камісіяй. 
Месца працы 
Рабочыя зялёнага будаўніцтва і кветкаводы маюць магчымасць працаўладкавацца на прадпрыемствах ЖКГ, у зеленхозах і іншых арганізацыях, якія займаюцца азеляненнем тэрыторый і вырошчваннем пасадачнага матэрыялу кветкавых і дэкаратыўных драўняна-хмызняковых раслін.

швАчка

                               Апісанне прафесіі:

  Швачка апранае нас ва ўсе поры года дорачы нам разнастайныя прыгожыя ўборы. 
У даўнія часы, калі першабытныя людзі насілі вопратку са звярыных шкур, яны навучыліся злучаць іх з дапамогай жыл. А першабытная іголка ўяўляла сабой тонкую, але моцна, завостраную пласцінку з каменя. 
  Шмат пазней з'явіліся сталёвая іголка і льняная нітка, і на шмат дзесяцігоддзяў яны заставаліся галоўным інструментам швачкі. З іх дапамогай майстры сшывалі кавалкі скуры, футра, тканіны. 
     У XVIII - XIX стагоддзях з'явіліся першыя швейныя машыны. Спачатку яны выконвалі толькі самыя простыя аперацыі па сшыванні краёў тканіны, але паступова механікі ўносілі ў прылады швейных машын усё новыя і новыя ўдасканаленні. 
     У цяперашні час з дапамогай швейнай машыны можна не толькі шыць, але і вышываць, апрацоўваць краі тканіны, прашываць падшыўку і нават прышываць гузікі. 
     Асабістыя якасці: 
  Для швачкі важныя такія якасці, як акуратнасць, густ, уважлівасць да дробных дэталяў, выверанасць кожнага руху, уседлівасць. Важная рыса камунікатыўнасць - уменне лёгка і свабодна мець зносіны з заказчыкам, уменне яго выслухаць і зразумець, якім яму хочацца ўбачыць сваё новае паліто або сукенка. А яшчэ швачцы патрэбен густ, уменне працаваць акуратна, крапатліва, дамагаючыся дасканаласці, каб людзі сказалі: "У гэтай швачкі - залатыя рукі!"

         Веды і ўменні

Швачка павінна ведаць: тэхналогію швейнай вытворчасці, віды тканін, іх уласцівасці, канструктыўныя асаблівасці, прынцыпы работы абслугоўваемага абсталявання і правілы догляду за ім.
Швачка павінна ўмець: падбіраць нумары іголак і нітак, рэгуляваць нацяжэнне ніткі, вышыню ўздыму лапкі і велічыню яе ціску, даўжыню сцежка, рэгуляваць хуткасць машыны пры выкананні розных відаў швоў, падрыхтоўваць крой да працы, правяраць яго якасць, выконваць розныя віды швоў, злучаць дэталі вырабаў пры дапамозе швоў, ажыццяўляць догляд, чыстку і змазку машын, выпраўляць непаладкі ў абсталяванні.

          Месца працы і кар'ера

Швачкі могуць шыць адзенне па індывідуальнаму заказу, могуць працаваць у атэлье або на швейнай фабрыцы.
Калі швачка працуе ў атэлье, то яна ўваходзіць у склад невялікай брыгады, у якой у кожнага свае абавязкі. Хтосці выконвае ручныя апрацоўкі з дапамогай іголкі, нажніц, кавалачка крэйды, хтосці працуе на швейных машынках - злучае дэталі адзення пры дапамозе швоў, хтосці заняты глажкай сукенкі, паліто, блузкі. Важна, каб гатовая рэч парадавала заказчыка!
Калі швачка працуе на швейнай фабрыцы, то тут яна ўваходзіць у склад вялікага калектыву. Вопратку шыюць на фабрыках буйнымі партыямі, а мадэлі распрацоўваюць мадэльеры. Раскроеную тканіну перадаюць у брыгаду, дзе адны швачкі зшываюць яе рукамі, іншыя - сшываюць на машынках, трэція - прасуюць.
Узровень аплаты працы швачкі напрамую залежыць ад такіх фактараў, як тып створаных вырабаў, якасць і хуткасць выканання заказу, узровень прафесіяналізму, тып і рэпутацыя прадпрыемства, дзе працуе спецыяліст. Самыя высокія даходы ў вядомых атэлье або арганізацыя прыватнага бізнесу.
Немалаважным з'яўляецца і магчымасць сшыць вопратку для сябе і сваіх блізкіх. З аднаго боку, гэта дазваляе эканоміць значныя сродкі на пакупцы адзення. З іншага боку, швачка можа ствараць арыгінальныя эксклюзіўныя рэчы і заўсёды выглядаць прыгожа, элегантна і быць непадобнай на іншых, што ў сучасным свеце цэніцца даволі высока.

ЗБОРшчыК аБУтку

Зборшчык абутку – майстар, які стварае з асобных дэталяў гатовыя туфлі, боты і чаравікі.

Асаблівасці прафесіі

      Зборка абутку – гэта дзясяткі канвеерных аперацый: ад зборкі верху да прымацавання падэшвы.
       Асобныя дэталі абутку, якія паступаюць на канвеер, паступова злучаюцца адна з адной, пераходзячы ад рабочага да рабочага. Спачатку на дэталях вызначаюцца месцы дэкаратыўных швоў, затым апрацоўваюцца, шліфуюцца і падфарбоўваюцца краі дэталяў, затым іх сшываюць на швейнай машыне. Калі верх абутку гатовы, усе дэталі прашытыя і праклеены, да яго можна мацаваць хадавую частку чаравіка. Для гэтага могуць выкарыстоўвацца розныя тэхналогіі – ад склейвання да ліцця. Каб прыляпіць падэшву, надзеты на калодку гатовы верх прамазваюць клеем па месцах злучэння будучага злучэння. Да іх з дапамогай прэса прыціскаецца падэшва.

Сшыванне і ўпрыгожванне дэкаратыўнымі швамі – вельмі адказныя аперацыі, якія патрабуюць ад майстра дакладнасці і акуратнасці. Паколькі іголка пакідае на абутковай скуры непапраўныя сляды, а сапсаваная дэталь адпраўляецца ў брак. Прыклейванне падэшвы таксама вельмі важны момант: калі падэшву прыляпіць коса, выправіць памылку ўжо не атрымаецца.
Зборшчык абутку можа спецыялізавацца на вырабе верху, нізу або на злучэнні верху з нізам.
Мода, фасоны, канструкцыі абутку пастаянна мяняюцца, таму зборшчыку абутку даводзіцца пастаянна асвойваць новыя алгарытмы працы, новыя аперацыі.
Мінусы прафесіі

Зборшчыку абутку даводзіцца працаваць у хуткім тэмпе, у цэху звычайна шумна, у паветры адчуваюцца выпарэнні фарбуючых, клеючых рэчываў і інш Калі не звяртаць увагі на сваю постаць, то доўгая засяроджаная праца можа прывесці да боляў у спіне, да сутуласці. Доўгая праца на нагах можа прывесці да пашырэння вен на нагах, захворванняў суставаў.
Для кампенсавання вытворчых шкоднасцей важна весці здаровы лад жыцця, часцей рухацца, займацца плаваннем, карыстацца зручным абуткам. Каб зберагчы свой слых, неабходна выкарыстоўваць спецыяльныя супрацьшумныя навушнікі.
Працоўнае месца

Зборшчык абутку можа працаваць на абутковых фабрыках, у майстэрнях па індывідуальным пашыве абутку (у тым ліку артапедычнай).
Важныя якасці

Прафесія зборшчык абутку прадугледжвае добрую каардынацыю рухаў, пачуццё рытму, хуткую рэакцыю, акуратнасць, уменне канцэнтраваць і размяркоўваць увагу. Таксама неабходная фізічная цягавітасць. Захворванні цэнтральнай нервовай сістэмы, сардэчна-сасудзістай сістэмы, апорна-рухальнага апарата, слабы зрок (калі не кампенсуецца акулярамі), алергія на некаторыя рэчывы не дазваляюць працаваць на канвееры.

Веды і навыкі

Зборшчык абутку павінен ведаць тэхналогію вытворчасці абутку, валодаць аперацыямі па зборцы.